مثلاً در ساده‌ترين شكل، به‌جاي ساعت‌هاي زنگ‌دار، موبايل از خواب بيدارمان مي‌کند.
بسياري از مدارس هوشمند شده‌اند و وسايل الکترونيک در بيش‌تر کلاس‌ها به کمک تدريس مي‌آيند. کتاب‌‌ها ديجيتالي مي‌شوند، براي گرم‌کردن غذا از مايكروويو استفاده مي‌کنيم و اگر سري به بقيه‌ي لحظه‌هاي زندگي بزنيم، به تماشاي تلويزيون، استفاده از رايانه، تلفن ثابت و همراه، دوربين و... مي‌بينيم که وسايل الکترونيک بخشي جدايي‌ناپذير از زندگي ما شده‌اند.
1. خب حتماً همه مي‌دانيم که وسايل الکترونيک هم عمر مفيدي دارند. کارشناسان با توجه به سرعت پيشرفت فناوري، عمر مفيد بيش‌تر اين تجهيزات و کالاها را دوتا سه سال و بعضاً پنج سال مي‌دانند. پس از آن وسايل دوست‌داشتني ما تبديل به زباله‌هاي خطرناک مي‌شوند.
2. زباله‌هاي الکترونيک فلزهاي خطرناکي مثل سرب، کادميوم و جيوه دارند که پس از پايان عمر مفيد دستگاه‌ها، چنان‌چه در طبيعت رها شوند، از آلوده‌کننده‌ها‌‌ي خطرناک محيط‌زيست به شمار مي‌روند.
بايد بدانيم که رايانه‌ها، تلويزيون‌ها و گوشي‌هاي تلفن‌همراه بيش‌تر از همه خطرناکند، چون مقدار زيادي سرب، جيوه و کادميوم دارند، هر چند اين باعث نمي‌شود كه بقيه‌ي وسايل الکترونيک خطرناک نباشند.
مثلاً وقتي فلش‌مموري جاي سي‌دي را گرفت، هرروز در کوچه و خيابان سي‌دي‌هاي شکسته و حتي سالمي را مي‌ديديم که رها شده‌اند؛ گاه در کيسه‌هاي جداگانه و گاه در جوي آب و حتي در باغچه‌ها... غافل از اين‌كه سي‌دي حاوي جيوه و عناصر سمي است و خاک و آب را آلوده مي‌کند.
باتري‌هاي مصرف‌شده که زماني منبعي از انرژي الکتريکي بوده‌اند نيز، چنين وضعي دارند. حتماً مي‌دانيد كه به دليل واکنش‌هاي شيميايي درون باتري‌ها، انرژي شيميايي به انرژي الکتريکي تبديل مي‌شود و همين ترکيبات شيميايي و فلزات سنگين باعث مي‌شود که باتري‌ها از نظر طبقه‌بندي در رد‌ه‌ي وسايل خطرناک منزل جاي بگيرند.
باتري‌هاي قليايي که کاربرد خانگي دارند، حاوي هيدروکسيد پتاسيم يا هيدروکسيد سديم هستند.اگر اين باتري‌ها شکسته و يا سوراخ شوند و اين ترکيبات شيميايي با پوست بدن تماس پيدا کنند، بسيار خطرناک است.
زباله‌هاي ديگري هم هستند مثل همين گوشي‌هاي تلفن‌همراه قديمي، موس‌ها و... اگر چه حجم کم‌تري نسبت به ديگر پسماندهاي الکترونيک دارند، اما قدرت نفوذپذيري، ماندگاري و شدت آلودگي مواد سمي و تشعشعات آن ها بسيار زياد است.
3. در حال حاضر آمار روزانه‌اي از ميزان پسماندهاي الکترونيک و الکتريکي در کشور وجود ندارد، اما بر اساس آماري که چند سال قبل کميسيون سخت افزار نظام صنفي رايانه‌اي در خبرگزاري جمهوري اسلامي منتشر کرد، در ايران بيش از چهارميليون رايانه‌ي غيرقابل استفاده وجود داشته و هر رايانه‌ي روميزي داراي 32درصد پلاستيک، نزديک به هفت‌درصد سرب، 41درصد آلومينيوم، 61صدم (61 /0) درصد طلا، دودهم (0/2) درصد آهن، 981هزارم (0/981) درصد نقره و مقاديري فلزات سنگين و خطرناک مانند کادميوم، جيوه و آرسنيک است.
4. فلزات موجود در زباله‌هاي الکترونيک بـه دو دسته‌ي سمي مانند کادميوم موجود در باتري تلفن‌همراه و غيرسمي مثل مس و آهن تقسيم مي‌شوند.
گفتني است که زباله‌هاي الکترونيک به‌طور مستـقيم، با تنفس وتماس بدني موجب بروز انواع بيماري‌هاي پوستي، تنفسي و شنوايي مي‌شوند.
ايــن زبــاله‌ها به‌صورت غيرمستقيم از طريق آلوده‌کردن هوا، آب‌هاي زيرزميني و خاک، در بافت گياهان و جانوران نيز رسوب کرده و وارد زنجيره‌ي غذايي مي‌شوند که مشکلات و بيـماري‌هايي از جــمله اختلال در دستگاه توليدمثل، سيستم عــصبي و گردش خون، مسـموميـت، بيـماري‌هاي ريـوي، گوارشي وکليوي، پوکي استخوان و انواع سرطان‌ها از عوارض آن‌هاست.
سوزاندن زباله‌هاي الکترونيکي هم براي خودش داستاني دارد. هيدروکربورهاي هالوژنه‌اي که از سوختن اين مواد در فضا منتشر مي‌شود، در بافت بدن ماهي‌ها و گوشت دام‌ها تجمع مي‌کنند و شدت رسوب آن‌ها به حدي است که حتي با مصرف لبنيات و فرآورده‌هاي دامي وارد بدن مي‌شود.
5. اما گويا قرار است براي اين زباله‌ها فکري اساسي بشود. سايت پسماند ايران گزارش داده که محمدحسين‌بازگير، رئيس اداره‌ي محيط‌زيست شهر تهران با تأکيد بر اين‌که اين‌گونه زباله‌ها مي‌توانند براي آب، خاک و سلامت انسان مضر باشند، اعلام کرده است که شهرداري تهران بايد بستر مناسبي براي امحا و جمع‌آوري زباله‌هاي الکترونيک شهر فراهم کند.
به گفته‌ي محمدحسين بازگير، پسماندها بر اساس قانون، به پنج گروه عادي، صنعتي، پزشکي، کشاورزي و پسماندهاي ويژه تقسيم مي‌شوند و زباله‌هاي الکترونيک بخشي از پسماندهاي ويژه هستند. پسماندهاي ويژه برخي از پسماندها هستند که در هر گروه از پنج گروه پسماند قرار مي‌گيرند که يا سمي هستند و يا خاصيت راديواکتيوي و اشتعال و خورندگي دارند.
در پسماندهاي عادي يا زباله‌هاي خانگي هم، مدارهاي الکتريکي، لامپ‌ها، قطعات الکترونيک و باتري‌ها قسمت ويژه پسماندهاي عادي هستند.
بين وسايل ما هم چه در مدرسه و چه در خانه حتماً اين زباله‌هاي الکترونيک قرار دارند که مي‌توانند محيط‌زيست را آلوده کنند.
نظر شما